بهار در آثار آهنگسازان موسیقی کلاسیک به شکلهای گوناگون بازتاب یافته است. شکوفایی طبیعت و نغمه‌ی پرشور مرغان بهاری سرچشمه‌ی غنی و پربار الهام به آهنگسازان بوده و آنها با الهام گرفتن از طبیعت سبز و شکوفای بهاری آثار ارزنده‌ای آفریده‌اند. کنسوتو ویولن بهار از مجموعه‌ی "چهارفصل" اثر ویوالدی، از زیباترین آثار موسیقی درباره‌ی بهار است...

اگرچه چایکفسکی در عرصه‌ی موسیقی مجلسی به پای آهنگسازانی چون موتسارت، بتهوون، برامس و شوبرت نمی‌رسد، ولی چند اثر مجلسی بسیار زیبا و ماندگار ساخته که دارای ارزش هنری زیاد است. کوارتت زهی شماره‌ی ۱، سکستور "خاطره‌ی فلورانس" و تریو پیانو "خاطره‌ی هنرمند بزرگ" از آثار مجلسی بسیار زیبای چایکفسکی هستند...

 موضوع سرنوشت یکی از موضوعهای بسیار جذاب برای چایکفسکی و یکی از دغدغه‌های اصلی و همیشگی‌اش بود و در تمام طول سالهای جوانی و میانسالی ذهنش را به خود مشغول می‌داشت و نیروی آفرینشگری و نبوغش را صرف خود می‌کرد. در بعضی از ساخته‌های او تم سرنوشت را می‌توان شنید: سرنوشتی بی‌رحم، سنگ‌دل، ستمگر و هوس‌باز که ...

 چایکفسکی در جوانی و تا پیش از ملاقاتش با تولستوی، به او عشق می‌ورزید. برایش نوشته‌های تولستوی مقدس و خودش نیمه‌ایزدی بر زمین بود. وقتی در سال 1877 با او در سن‌پترزبورگ ملاقات کرد و فهمید که این نیمه‌ایزد ذوق و اندیشه، موسیقی‌اش را دوست دارد، غرق در شادی و هیجان شد و کنسرتی به افتخارش ترتیب داد...

 چایکفسکی عاشق موتسارت بود و در نامه‌ای به دوستش، نادژدا فن‌مک، درباره‌ی آثار موتسارت چنین نوشت: "زیبایی و جاذبه‌ی آثار موتسارت باعث شد که من زندگی‌ام را وقف موسیقی کنم."  آن‌قدر شیفته‌ی موتسارت بود که وقتی دست‌نوشته‌هایی از او را در پاریس دید، چنان به وجد آمد که نوشت: "چه‌گونه می‌توانم شرح دهم که وقتی دست‌نوشته‌های او را دیدم چه حالی داشتم؟...

 چایکفسکی سرودن شعر و نوشتن را از خردسالی شروع کرد. در هفت سالگی به زبان فرانسه شعر می‌گفت و نامه‌هایی از او به یادگار مانده که در سن پنج سالگی برای پدر، مادر و معلمش نوشته است. نوشته‌های چایکفسکی را به چند دسته می‌شود تقسیم کرد: یادداشتهای روزانه: این یادداشتها درباره‌ی مسائل روز و بازتابشان در ذهن چایکفسکی است و ...

 چایکفسکی را باید یکی از شیفتگان جدی ادبیات به‌شمار آورد. او مطالعه را از هفت سالگی آغاز کرد و تا آخر عمر ادامه داد. نویسندگان محبوبش شکسپیر، پوشکین، گوگول، لرمانتف، شیللر و دیکنز بودند. با تولستوی و چخوف دوستی داشت و به آنها احترام می‌گذاشت. به نظر او، دیکنز و گوگول بسیار شبیه هم بودند ولی دیکنز عمق روح و فکر نویسندگان روس را نداشت...

نخستین زنی که قلب پیوتر خردسال را از عشق و محبت لبریز کرد، مادرش- الکساندرا آندره‌یونا- بود. او بود که نخستین درسهای پیانو را به پیوتر داد و آتش عشق به موسیقی را در دلش شعله‌ور کرد. الکساندرا پیانو را ماهرانه می‌نواخت و صدای دلنشینی داشت و زنی بافرهنگ بود. در نخستین سالهای زندگی، هروقت مادر پیانو می‌زد و آواز می‌خواند...

  اگر موسیقی در خش‌خش برگها، در صدای گامها، در تیک‌تیک ساعت دیواری سالن پذیرایی، در نغمه‌ی پرندگان، در نجوای نسیم و در هیاهوی کودکانی که در حیاط بازی می‌کنند به گوش تو برسد، اگر از نخستین سالهای عمرت آن را در نوای جویبار و غلغل چشمه‌سار بشنوی، اگر مادر به عنوان عزیزترین کست آن را از همان روزهای نخست زندگی به تو هدیه کرده و ...

 جوزپه تارتینی (۱۷۷۰- ۱۶۹۲) نوازنده‌ی چیره‌دست ویولن و یکی از مکتب‌آفرینان نوازندگی ویولن در ایتالیا بود. او از پیشگامان نوازندگی ویولن در سده‌ی هجدهم بود و آثاری بسیار زیبا و جذاب برای ویولن و ویلنسل آفرید. نوجوانی‌اش را نزد کشیشان گذراند و نواختن ویولن را در همین دوران فراگرفت. در جوانی در دانشگاه پادوا به تحصیل حقوق پرداخت و ...